آینده ‌پژوهی برنامه‌ریزی آموزش‌های مهارتی مشاغل در ایران

حسینی قصر, زهره سادات; علیزاده, مرتضی; امیدوار, عطا الله

آینده ‌پژوهی برنامه‌ریزی آموزش‌های مهارتی مشاغل در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران(نویسنده مسئول)

² کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام، خراسان رضوی، ایران

³ کارشناسی مهندسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی برنامه‌ریزی آموزش‌های مهارتی مشاغل در ایران به شیوه الگوی هنجاری با توجه به آینده‌پژوهی است. برای انجام این تحقیق، از آمار یازده ساله دوره‌های آموزشی (سال‌های1390تا1400) مربوط به مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای استان خراسان رضوی استفاده شد. آمار موجود، به شکل کمی و توصیفی وارد محیط نرم افزاری اکسل شد و بر اساس مدل‌ 11 گانه برنامه‌ریزی هنجاری، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته شد. نتیجه بدست آمده، بر اساس نظر35 نفر از خبرگان سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در مورد 4 سناریوی مطرح شده در این زمینه است. به عبارتی از دیدگاه خبرگان طبق سناریوی شماره1 بیشترین مطلوبیت پیش‌بینی آینده به این سمت و سو گرایش دارد که ارائه آموزش‌های مهارتی مرتبط با نیاز بازار، باعث تنظیم عرضه و تقاضا بر اساس ساز و کارهای بازار کار خواهد شد و در روند رسیدن به مشاغل رو به افزایش تا سال 1404 در ایران اثر مثبت خواهد داشت. همچنین طبق سناریوی شماره2 پیش‌بینی شد که ارائه آموزش‌های مهارتی مرتبط با نیاز بازار، باعث تسریع فرایند منسوخ شدن مشاغلی که دارای نرخ تغییرات پایین و کندشونده هستند، از چرخه بازار کار خواهد شد. همچنین طبق سناریوی شماره4 پیش‌بینی شد که ارائه آموزش‌های مهارتی غیرمرتبط با نیاز بازار، باعث کند شدن روند دستیابی به مشاغل مورد نیاز جامعه تا سال1404 گردد و طبق سناریوی شماره3 ضعیف‌ترین پیش‌بینی در مورد آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به این صورت است که ارائه آموزش‌های مهارتی غیرمرتبط با نیاز بازار، باعث ابقای مشاغل قدیمی و منسوخ شده و موجب عقب‌ماندگی در سطح آموزش‌های مهارتی در منطقه گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

آینده پژوهی

عنوان مقاله [English]

Futures Studies in Planning Skill-Based Job Training Programs in Iran

نویسندگان [English]

zohreh sadat hosseni ghasr ¹
Morteza Alizadeh ²
Ata ollah Omidvar ³

¹ . M.Sc. in Educational Research, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Khwarazmi University, Tehran, Iran (corresponding author)

² M.Sc. in General Psychology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Torbat Jam Branch, Torbat Jam, Iran

³ B.Sc. in Agricultural Engineering, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Mashhad Branch, Mashhad, Iran

چکیده [English]

The aim of this study is to identify approaches for planning skill-based job training programs in Iran using a normative model with a Futures Studies perspective. For this research, eleven years of data (2011-2021) from vocational training programs in Technical and Vocational Training Centers of Razavi Khorasan Province were utilized. The data were entered into Excel software in a quantitative and descriptive format and analyzed based on the 11-stage normative planning model. The results are based on the opinions of 35 experts from the Technical and Vocational Training Organization regarding four proposed scenarios in this field. According to expert opinions, Scenario 1 indicates that aligning skill-based training programs with market needs is expected to regulate supply and demand through labor market mechanisms and positively impact the trend of increasing job opportunities in Iran by 2025. Scenario 2 predicts that market-aligned skill training will accelerate the phasing out of jobs with low and declining rates of change in the labor market. Conversely, Scenario 4 suggests that providing skill-based training programs unrelated to market needs will slow progress toward meeting society's job requirements by 2025. Lastly, Scenario 3 presents the weakest forecast, suggesting that offering skill-based training programs unrelated to market needs will sustain outdated and obsolete jobs, leading to a regression in the region's skill training levels.

کلیدواژه‌ها [English]