هوش مصنوعی و کارکرد آن در آینده‌پژوهی: با تمرکز بر حوزه دیدبانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آینده‌پژوهی، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

2 دانشجوی دکتری آینده‌پژوهی، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

3 استادگروه آینده‌پژوهی، دانشکده حکمرانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

جهان معاصر با تغییرات شتابنده، سرشار از بی‌ثباتی، عدم قطعیت، پیچیدگی و ابهام روبه‌رو است و این تحولات در گذر زمان، شگفتی‌های بزرگی را خلق می‌کنند. در این شرایط درک راهبردی و به‌هنگام واقعیت‌ها و کنش فعال با آنها قابلیت خلق فرصت ایجاد می‌کند و غفلت و انفعال سبب مواجهه با تهدیدهای گوناگون می‌شود که یکی از شیوه‏های آن بهره‏گیری از آینده‎پژوهی و حوزه دیدبانی است. دیدبانی مرسوم دارای محدودیت‌هایی است که در صورت عدم توجه به آن، با تهدید روبه‌رو می‌شویم. هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از اثرگذارترین فناوری‌های نوظهور در جهان، پیشران تغییرات وسیع در حوزه‌های گوناگون شده و بر حوزه دیدبانی نیز اثرگذار است. در این پژوهش با تمرکز بر قابلیت‌های هوش مصنوعی و ملاحظه محدودیت‌های آن، نحوه ارتقای دیدبانی بررسی شده است. این پژوهش، از نوع کاربردی و با رویکرد کیفی بوده و در ابتدا با مرور ادبیات و بررسی کتابخانه‌ای، گرداوری اطلاعات اولیه انجام شده است. سپس برای نهایی‌سازی و اولویت‌بندی محدودیت‌های دیدبانی مرسوم، روش دلفی در دو مرحله اجرا شد. در انتها با بهره‌گیری از نظرات جمعی خبرگان در قالب پنل، ضمن انتخاب الگوی «روربک» به‌عنوان الگوی مبنا، نتایج به‌دست‌آمده تکمیل و به تأیید رسیده و الگوی ارتقایافته با تلفیق با هوش مصنوعی پیشنهاد شده است. قلمرو زمانی تحقیق 10ساله و قلمرو مکانی، حوزه آینده‌پژوهی در ایران مدنظر قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Artificial Intelligence and Its Function in Futures Studies: Focusing on the Domain of Watching (Scanning and Monitoring)

نویسندگان [English]

  • roohollah zeighami 1
  • Homayoon hariri 2
  • MOHAMMADRahim Eivazi 3
1 . PhD Student in Futures Studies, Faculty of Strategic Management, Supreme National Defense University, Tehran, Iran (corresponding author)
2 PhD Student in Futures Studies, Faculty of Strategic Management, Supreme National Defense University, Tehran, Iran
3 Professor in Futures Studies Department, Faculty of Governance, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The contemporary world is facing rapid changes, filled with instability, uncertainty, complexity, and ambiguity, and these transformations create great surprises over time. In such conditions, strategic understanding and timely engagement with realities provide the potential for creating opportunities, while neglect and passivity lead to facing various threats. One of the ways to address this is through futures studies and the domain of watching. Conventional watching has limitations, and failing to address them can lead to threats. Artificial intelligence, as one of the most influential emerging technologies in the world, is a driving force for extensive changes across various fields, including the watching domain. This research focuses on the capabilities of artificial intelligence and considers its limitations, examining how to enhance watching. The study is applied and qualitative in nature, initially gathering data through literature review and library research. Then, to finalize and prioritize the limitations of conventional watching, the Delphi method was applied in two phases. Finally, using the collective opinions of experts in a panel, the "Rohrbeck" model was selected as the base model, and the results were completed and confirmed. An enhanced model, integrating artificial intelligence, was proposed. The time scope of the research is 10 years, and the spatial scope focuses on the domain of futures studies in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Futures studies
  • Scanning
  • Monitoring
  • Watching
  • Artificial intelligence