نفوذ شناختی؛ مهار آینده پژوهانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

چکیده

نفوذ یکی از مؤثرترین راه‌های ضربه زدن غیرمستقیم دشمن است که با کمترین هزینه در صورت موفقیت می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را علیه طرف مقابل تحمیل کند. وجه فیزیکی و عینی نفوذ، ناظر بر رخنه عامل نفوذی به اردوگاه رقیب یا رخنه نیروی اطلاعاتی یا سیاسی یا فرهنگی در حوزه طرف متخاصم است. در مقابل این گفتمان، نفوذ نرم طرح می‌شود که دال بر وجوه غیر فیزیکی، ذهنی و نرم‌افزاری است. از مختصات نفوذ در این گفتمان هدف قرار گرفتن نگرش‌ها، باورها، عواطف، انتظارات و ترجیحات جامعه هدف است. بنابراین نفوذ نرم را می‌توان تأثیرگذاری بر رفتار، افکار، آرمان‌ها، ارجحیت‌ها، خواسته‌ها و هویت دیگران و شکل‌دهی به آن‌ها به‌صورت نامحسوس برای ایجاد نتایج مطلوب دانست. نفوذ شناختی، یکی از اقسام نفوذ و از مؤثرترین و نامحسوس‌ترین آن به‌گونه‌ای که در فرآیند این نوع نفوذ، یک فرد دیگری را به کار دلخواه خود وامی‌دارد بدون آنکه شخص دوم احساس کند که وادار به کاری شده است. آینده‌پژوهی یکی از مؤثرترین سلاح‌های رویارویی با نفوذ شناختی است که می‌تواند از طریق ره‌گیری، اعلام هشدار و نیز پیش‌بینی سناریوها، نفوذ شناختی و ثمرات آن را در میان مسئولان و جامعه خنثی کند و در سه ساحت حسی، گرایشی و اندیشه‌ای و نیز از طریق تقویت داخل این نوع از نفوذ را مهار کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Cognitive Influence: A Futures Studies-Oriented Control

نویسنده [English]

  • mahdi moghadasi
PhD Student in Political Sciences, Faculty of Islamic Studies and Political Sciences, Imam Sadiq (AS) University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Influence is one of the most effective means of inflicting indirect harm by adversaries, capable of causing irreparable damage to the opposing side with minimal cost if successful. The physical and tangible aspect of influence refers to the infiltration of an agent into the rival's camp or the penetration of intelligence, political, or cultural forces into the adversary's domain. In contrast, soft influence focuses on non-physical, mental, and intangible dimensions. This concept targets the attitudes, beliefs, emotions, expectations, and preferences of the target society. Soft influence can therefore be defined as subtly shaping and affecting the behavior, thoughts, ideals, preferences, desires, and identity of others to achieve desirable outcomes without direct confrontation. Cognitive influence, a subset of influence and one of its most subtle and effective forms, involves inducing an individual to act according to the influencer's desires without the person realizing they have been persuaded. Futures studies serve as a powerful tool to counter cognitive influence by tracking, issuing warnings, and forecasting scenarios to neutralize cognitive influence and its consequences within decision-makers and society. It addresses this challenge across three domains—perceptual, attitudinal, and intellectual—by fortifying internal resilience. This research adopts a descriptive-analytical method, examining the characteristics of cognitive influence and the role of futures studies in mitigating its impact.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive influence
  • Futures studies
  • Feeling
  • Tendency
  • Thought