توسعه مدل دیدبانی تحولات محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری آینده‌پژوهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(رحمت‌الله علیه)، قزوین، ایران (نویسنده مسئول)

2 دانشیار گروه آینده‌پژوهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌‌المللی امام خمینی (رحمت‌الله علیه)، قزوین، ایران

3 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(رحمت‌الله علیه)، قزوین، ایران

4 استادگروه آینده‌پژوهی، دانشکده حکمرانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

5 دانشیار گروه آینده‌پژوهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(رحمت‌الله علیه)، قزوین، ایران

چکیده

تحولات معاصر محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا اعم از تحول در الگوهای اتحاد و ائتلاف منطقه‌ای، قدرت‌افکنی کنشگران و قطب‌های قدرت منطقه‌ای، نحوه تعامل قدرت‌های فرامنطقه‌ای و دیدگاه‌های بدیل و گاه متعارض پیرامون نظم و آرایش ژئوپلیتیک منطقه، همگی نشان‌دهنده افزایش استعداد بروز تحولات راهبردی در آینده منطقه هستند که لاجرم کنشگران و واحدهای سیاسی موجود در این نظام منطقه‌ای را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بر این اساس و با توجه به اصل پیشگیری از غافلگیری راهبردی و همچنین آگاهی زودهنگام از فرصت‌ها و تهدیدهای پیش رو، دیدبانی این تحولات و اشراف بر آنها اهمیت می‌یابد. هدف مقاله حاضر طراحی الگویی برای دیدبانی تحولات راهبردی محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا بوده و تلاش می‌کند فرایند پیچیده دیدبانی را ساختارمند و بهینه کند. پژوهش حاضر با بررسی مدل‌های آینده‌پژوهی در حوزه‌های گوناگون مبتنی بر روش فراترکیب و هماهنگ‌سازی آن با شاخص‌های راهبردی زمینه‌ساز تحول در منطقه غرب آسیا از طریق اجرای روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری، در پی یافتن مدلی بهینه به‌منظور پویش علائم ضعیف تغییر و پایش تحولات جاری منطقه غرب آسیا خواهد بود. براساس نتایج به‌دست‌آمده، مدل نهایی شامل سه بخش اصلی گرداوری اطلاعات، تحلیل اطلاعات و اطلاع‌رسانی است. در بخش نخست منابع اطلاعاتی و شاخص‌های پایش مورد بررسی قرار می‌گیرند. بخش دوم شامل استفاده و اعمال ابزارهای آینده‌پژوهی ازجمله روندپژوهی و پردازش است و درنهایت بخش سوم به اطلاع‌رسانی از طریق هشدار زودهنگام و تجویز راهبردی اختصاص می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Development of a monitoring model for security environment developments in the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • AhmadReza Mirzaei 1
  • Einollah Keshavarz Tork 2
  • Hakem Ghasemi 3
  • MOHAMMADRahim Eivazi 4
  • Rohollah Bayat 5
1 Doctor of Future Studies, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran (corresponding author)
2 Associate Professor, Department of Future Studies, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
3 Associate Professor, Department of Political Science, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
4 Professor, Department of Future Studies, Faculty of Governance, University of Tehran, Tehran, Iran
5 Associate Professor, Department of Future Studies, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Contemporary transformations in the security environment of the Islamic Republic of Iran in the West Asian region, including changes in regional alliance and coalition patterns, power projection of actors and regional power poles, the way trans-regional powers interact and alternative and sometimes conflicting views about the geopolitical order and arrangement of the region all indicate The increase in the potential of strategic developments in the future of the region will inevitably affect the actors and political units in this regional system. Based on this and considering the principle of prevention of strategic surprise as well as early awareness of upcoming opportunities and threats, it is important to monitor these transformations and the nobles on them. Based on this, the aim of this article is to design a model for monitoring the strategic developments of the security environment of the Islamic Republic of Iran in West Asia. The current research, by examining future research models in various fields based on the method of metacombination and adjustment, coordinating and applying it with strategic indicators underlying transformations in the West Asian region through the implementation of the interpretive structural modeling method, seeks to find an optimal model in the direction of scanning weak signs of change and monitoring. The model presented in this research tries to structure and optimize this complex process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Watching
  • Modeling
  • security environment
  • strategic Transformations
  • Islamic Republic of Iran