بررسی نسبت تمدن و فناوری رسانه براساس نظریات فلسفه فناوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر مرکز آینده‌پژوهی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

نسبت رسانه و تمدن در دو سطح قابل بررسی است؛ در سطح اول تمدن و مفاهیم تمدنی به‌مثابه تلقی پیامی است که در قالب ظرف رسانه بازنمایی می‌شوند. جایگاه تمدنی (غالب ـ مقهور) و تعلق یا عدم تعلق فناوری رسانه به خاستگاه‌های تمدنی، مهم‌ترین مؤلفه‌ها در نوع بازنمایی چنین مفاهیم تمدنی خواهند بود. اما در سطح دیگر، به مطالعه نسبت رسانه به‌مثابه فناوری و محصولی تمدنی با تمدن و فرهنگی بومی و غیربومی پرداخته می‌شود. این امر با الهام از چهار نظریه مطرح در باب ماهیت فناوری تببین می‌شود؛ نظریات موسوم به ابزارانگاری، جبرگرایی، ذات‌گرایی و اقتضا‌گرایی مهم‌ترین دیدگاه‌هایی هستند که مسئله جهت‌داری یا عدم ‌جهت‌داری فناوری (به‌طور عام) و فناوری رسانه (به‌طور خاص) را می‌کاوند. در بین این دیدگاه‌ها اگرچه دیدگاه ذات‌گرایی تبیینی دقیق از فناوری و نحوه ظهور و نمود آن به‌دست می‌دهد؛ اما دیدگاه اقتضاگرایانه با تبیین دو نوع اقتضای ذاتی و غیرذاتی برای فناوری به­طور عام و فناوری رسانه به­طور خاص، رابطه فناوری با فرهنگ و تمدن را امری انعطاف‌پذیر برمی‌شمارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between civilization and media technology based on the theories of the philosophy of technology

نویسنده [English]

  • Majid Mohammadlu
Researcher of Future Studies Center, Higher Supreme National Defense University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The relationship between media and civilization can be studied on two levels;At the first level, civilization and civilizational concepts are considered as a message that is represented in the form of a media container;The civilizational position (dominant-subjugated) and the belonging or non-belonging of the media technology to the origins of civilization will be the most important components in the type of representation of such civilizational concepts.But on another level, the relationship between media as a technology and a product of civilization is studied with native and non-native civilization and culture.This is explained by the inspiration of four theories about the nature of technology; Theories known as instrumentalism, determinism, essentialism, and contingentism are the most important views that explore the issue of directionality or lack of directionality of technology (in general) and media technology (in particular).Among these views, although the essentialist view gives an accurate explanation of technology and its appearance and appearance;However, the contingency view, by explaining two types of inherent and non-intrinsic necessity for technology in general and media technology in particular, considers the relationship between technology and culture and civilization to be flexible.However, the contingency view, by explaining two types of inherent and non-intrinsic necessity for technology in general and media technology in particular, considers the relationship between technology and culture and civilization to be flexible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civilization
  • Media technology
  • Instrumentalism
  • Determinism
  • Essentialism
  • Contingentism