توسعه و محیط‌زیست در بستر نظم تمدنی: بایسته های تمدن زیست محیطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مطالعات آسیایی، دانشکده بیمه اکو، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

با ظهور عصر صنعتی شدن در سه قرن اخیر، شکل جدیدی از تمدن اجتماعی بشر با نام تمدن صنعتی ظهور و توسعه یافت. این نوع تمدن به‌تدریج جایگزین تمدن کشاورزی شد که بهره‌وری پایینی داشت. ارزش‌های مشترک مردم، الگوهای تولید و زندگی، شکل‌های سازمان اجتماعی و نظام‌های نهادی و قانونی نیز در این فرایند به‌طور چشمگیری متحول شدند. تمدن صنعتی و نظام سرمایه‌داری حاصل از آن، علی­رغم خلق ثروت مادی فراوان برای جامعه بشری، وضعیت محیط‌زیست در سطح جهانی را به زوال و تخریب کشانده است. آلودگی هوا و آب، تنش‌های آبی و خشک‌سالی، گرم شدن فزاینده اقلیم جهانی و از بین رفتن تنوع زیستی، روندهای درحال وقوع جامعه بشری در عصر صنعتی و مدرنیته هستند. موضوعی که باعث افزایش شکاف درآمدی بین کشورهای فقیر و غنی شده است. در چنین شرایطی بشر نیاز به یک بازنگری در شیوه رفتار با طبیعت دارد که در این مقاله تحت عنوان «تمدن زیست­محیطی» از آن یاد می­شود. سؤال این است که «چگونه می‌توان به تمدن زیست‌محیطی دست یافت؟». ایده اصلی مقاله این است که دستیابی به یک تمدن زیست‌محیطی در درجه اول مستلزم یک تغییر اساسی در جهان‌بینی و در گام بعدی همکاری بین همه کنشگران جامعه بشری است. روش پژوهش مبتنی بر «ردیابی فرایند» است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Development and Environment Within the Framework of Civilizational Order: Essentials of Environmental Civilization

نویسنده [English]

  • Morteza Shokri
Assistant Professor in Asian Studies Department, Faculty of Eco Insurance, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

With the emergence of the Industrial Age over the past three centuries, a new form of human social civilization, known as industrial civilization, arose and developed, gradually replacing the less productive agricultural civilization. This transition profoundly transformed shared human values, production and living patterns, forms of social organization, and institutional and legal systems. Industrial civilization and the resulting capitalist system, despite creating significant material wealth for human society, have led to the degradation and destruction of the global environment. Air and water pollution, water stress and drought, accelerating global warming, and biodiversity loss are ongoing trends in industrial and modern societies, further widening the income gap between poor and rich countries. In such circumstances, humanity requires a reassessment of its approach to nature, referred to in this article as "environmental civilization." The central question is: "How can an environmental civilization be achieved?" The main idea of the article is that achieving an environmental civilization primarily requires a fundamental shift in worldview and, subsequently, collaboration among all actors in human society. The research methodology is based on "process tracing."

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civilization
  • Environment
  • Environmental Civilization
  • Industrial Revolution
  • Market Economy