TY - JOUR ID - 2268 TI - راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی ایران؛ مولفه های راهبردی و تحولات آینده JO - فصلنامه آینده پژوهی راهبردی JA - JSFS LA - fa SN - 2821-2592 AU - بایزیدی, رحیم AD - دکترای روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 1 IS - 2 SP - 137 EP - 159 KW - ایران KW - سیاست خارجی KW - راهبرد نگاه به شرق KW - تعامل سازنده KW - دیپلماسی DO - N2 - راهبرد سیاست خارجی مطلوب با استفاده از اهداف و ابزارهایی همچون ارتقاء دیپلماسی اقتصادی، تحول دیپلماسی فرهنگی و ارتباط با حوزه‌های تمدنی و فرهنگی مشترک، ایجاد توزن قوا در نظام بین‌المللی، تقویت دیپلماسی دفاعی-نظامی و استفاده از دیپلماسی‌های نوپدید مانند دیپلماسی عمومی و دیپلماسی دیجیتال با هم‌افزایی دو یا چندجانبه تحقق می‌یابد. در طول سال‌های اخیر، تلاش ایران برای تنش‌زدایی با غرب و حل‌وفصل ابهامات این کشورها پیرامون برنامه هسته‌ای و سایر حوزه‌های تنش از قبیل فعالیت های منطقه‌ای، اختلافات حقوق بشری و برنامه تسلیحاتی، به سرانجام نرسیده و در نتیجه فشار ناشی از تحریم‌ها بر پیکره اقتصاد ایران همچنان پابرجاست. از طرفی دیگر، تحولات نظام بین‌الملل در طول چند دهه اخیر که برخی از آنها تاثیرات مستقیمی بر ایران داشته‌اند، سیاست نگاه به شرق را برجسته‌تر ساخته و پرسش‌های متعددی را در زمینه منطق استدلالی این راهبرد، مولفه‌های آن، تناسب آن با اصل نه شرقی نه غربی، جایگاه آن در سیاست خارجی ایران، همراستایی با منافع ملی و تهدیدات و فرصت‌های پیش رو مطرح کرده است. پرسش‌های مهم این پژوهش شامل چیستی راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی ایران، مولفه‌های راهبردی و آینده این راهبرد در افق 10 ساله است که با بهره‌گیری از مفهوم نومنطقه گرایی و همچنین مدل سیاست خارجی استراتژیک در دو سطح تحلیل دولتی و بین‌المللی پاسخ داده خواهد شد. فرضیه اساسی پژوهش حاضر این است که راهبرد نگاه به شرق بیش از آنکه یک انتخاب رویکرد برای ایران باشد، یک الزام راهبردی برای تقابل با فشارهای چندجانبه اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی است. UR - https://jsfs.sndu.ac.ir/article_2268.html L1 - https://jsfs.sndu.ac.ir/article_2268_8f26dea89efd11f09ebb2556673059b1.pdf ER -